Beschrijving
Motorenfabriek Bolnes Krimpen aan de Lek en
Motorenfabriek Smit & Bolnes Kinderdijk-Zierikzee
Johann Hendrik van Cappellen was het aan wie in 1885 een vergunning werd verleend voor het oprichten van een Fabriek voor Stoom en andere Werktuigen te Bolnes. Van Cappellen begon met een eigen gieterij waar o.a. lieren, slagscharen, buigbanken en ponsmachines werden vervaardigd. Door de enorme ontwikkeling die Rotterdam meemaakte op scheepvaartgebied profiteerden veel bedrijven in en rondom Rotterdam hier enorm van, zo ook de machinefabriek en ijzergieterij van Van Cappellen te Bolnes. De naamloze vennootschap, wat de firma sinds 1908 was, werd vanaf die tijd gerund door Cornelis Willem van Cappellen, zoon van Johann Hendrik. De gemotoriseerde scheepvaart deed zijn opkomst. Wilde NV Machinefabriek Bolnes v/h J. H. van Cappellen niet achter blijven, dan diende men ook naast de stoommachines met een eigen verbrandingsmotor te komen.
In 1909 kwam de eerste tweetakt gloeikopmotor met carterspoeling ten tonele. In 1910 verhuisde men wegens een te krappe behuizing van Bolnes naar het riviereiland “De Zaag” te Krimpen aan de Lek, gelegen tegenover de plaats Bolnes. Tot 1935 leverde men gloeikopmotoren met de o zo bekende kruishoofden en leibanen, gelijk de vele stoommachines die men tussentijds ook produceerde. Tussentijds was men middels eigen ontwikkelingen overgegaan tot de productie van echte dieselmotoren, vanaf 1928 werden de Bolnes dieselmotoren met naar wens met een open of gesloten motorvoet, geproduceerd.
In 1949 kwam de eerste volledig gelaste Bolnes motor gereed, deze motor was door Johan Hendrik ontwikkeld samen met Prof. ir. C.B. Kroon van de T.U. te Delft. De gelaste Bolnes motor bleek naast een uitvoering als land- en scheepsmotor ook uitstekend geschikt voor toepassingen in de vele soorten baggerschepen. Doordat de motor “maar” 50 pk per cilinder produceerde en de vraag in vooral de baggerwereld naar meer vermogen groot was, heeft dhr. Dick Leonardus Hendrik Smit, als adjunct-directeur in het familiebedrijf van L. Smit & Zoon Scheeps- en Werktuigbouw N.V. te Kinderdijk werkzaam, het plan opgevat om in overleg met de familie Van Cappellen de Bolnes motor in een vergrote uitvoering bij de Machinefabriek te Kinderdijk te gaan bouwen. De vergrote Bolnes motor kwam als “Smit-Bolnes” motor op de markt. Vanaf 1954 tot aan 1960 werden de Smit-Bolnes motoren te Kinderdijk geproduceerd, nadien is de productie verplaatst naar een nieuwe motorenfabriek van Smit & Bolnes te Zierikzee. De Smit-Bolnes motoren waren bij uitstek al geschikt om ruwe olie (HFO) te gebruiken als brandstof, in de latere jaren werd de Bolnes motor ook aangepast aan deze goedkopere brandstofsoort. Nieuwe ontwikkelingen aan de motoren werden door Bolnes en Smit & Bolnes gedeeld, naast het feit dat men elkaar op de hoogte hield en gezamenlijk reclame maakte waren Bolnes en Smit & Bolnes op zichzelf staande motorenfabrikanten. Door de moeilijke jaren voor de scheepvaart en de oliecrisis in de begin zeventigerjaren werd het steeds moeilijker om motoren af te zetten, de concurrentie was groot waardoor IHC Calland (het moederbedrijf van Motorenfabriek Smit & Bolnes) om economische redenen besloot om Motorenfabriek Smit & Bolnes in 1977 te sluiten en de motorenproductie te staken. Bij Motorenfabriek Bolnes ging men zelfstandig verder met het doorontwikkelen van de gelaste motor, maar na het vieren van het 100 jarig jubileum in 1985, werd de motorenproductie in 1988 beëindigd en de service en onderdelenvoorziening overgenomen door Wärtsilä Netherlands. De geschiedenis van beide fabrikanten wordt verteld alsmede dat alle geproduceerde motortypes ruimhartig aan bod zullen komen.
